Potrzeba badań przesiewowych w kierunku wczesnego wykrywania raka płuca—Nowe dowody, nowe nadzieje

Rak płuca to najczęściej występujący nowotwór w Polsce i na świecie, jest główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych. W ciągu ostatnich 30 lat nie zaobserwowano zwiększenia odsetka 5-letnich przeżyć wśród chorych na ten nowotwór, udało się natomiast poprawić wyniki leczenia takich nowotworów jak rak piersi, jelita grubego czy szyjki macicy. Jest to niewątpliwie związane z przeprowadzaniem skutecznych badań przesiewowych. Wprowadzenie badań populacyjnych w kierunku wczesnego wykrywania raka płuca wydaje się uzasadnione. W latach 70. XX wieku przeprowadzono kilka randomizowanych badań klinicznych wykorzystujących w tym celu rentgenogramy klatki piersiowej i badanie cytologiczne plwociny, jednak nie wykazano w nich redukcji umieralności spowodowanej tym nowotworem. Prowadzono liczne badania z zastosowaniem niskodawkowej tomografii komputerowej. Wiele z tych projektów było badaniami obserwacyjnymi, bez grupy kontrolnej. Wykazano dużą czułość tomografii komputerowej w zakresie wykrywania wczesnych postaci raka, jednak określenie stopnia redukcji umieralności, głównego kryterium przydatności danego testu przesiewowego, jest możliwe jedynie w badaniach z grupą kontrolną. Przełomowym okazało się badanie przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych—National Lung Screening Trial (NLST), w którym wykazano 20-procentową redukcję umieralności w grupie uczestników badanych za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej w porównaniu z grupą, w której wykonywano RTG klatki piersiowej. Oczekuje się na publikację wyników randomizowanych badań prowadzonych w Europie. Wielu badaczy poszukuje nowych metod diagnostycznych, które mogłyby pomóc we wczesnym wykrywaniu raka płuca. Należą do nich nowoczesne badania cytometryczne plwociny, badania molekularne czy bronchoskopia fluorescencyjna.