Trudności interpretacyjne w ocenie rozmazów komórkowych BAL i plwociny indukowanej

W ostatnich latach istotnie wzrosło znaczenie badań ilościowych: płynu z płukania oskrzelowo-pęcherzykowego (BAL) i plwociny indukowanej (PI) w cytodiagnostyce chorób płuc. W rozmazach komórkowych otrzymanych po odwirowaniu płynu z BAL i PI identyfikuje się komórki nabłonka oraz makrofagi, limfocyty, granulocyty obojętnochłonne i kwasochłonne. O ile badanie BAL ma największe znaczenie w diagnostyce chorób śródmiąższowych, o tyle badanie PI—w diagnostyce i różnicowaniu chorób obturacyjnych dróg oddechowych. Celem opracowania jest przedstawienie podobieństw i różnic w morfologii komórek w BAL i PI oraz interpretacja wyników tych badań na podstawie wyników badań własnych: ponad 1000 badań BAL i 200 badań PI. Podstawowe znaczenie ma przygotowanie rozmazów komórkowych według obowiązujących standardów oraz zasady uznania materiału za diagnostyczny. Domieszka krwi obwodowej lub zwiększony odsetek komórek nabłonka dyskwalifikują materiał. W analizie ilościowej konieczna jest odpowiednia znajomość morfologii komórek; szczególne trudności może sprawiać ocena makrofagów i różnicowanie ich z innymi formami komórek jednojądrzastych. O ile w płynie z BAL jest to dominująca populacja komórek, o tyle w PI stanowią mniej liczną, bardziej jednorodną populację komórek. Cechuje je bardziej skondensowana cytoplazma, u palaczy zawierająca mniej pyłów niż komórki z BAL. Podobnie w odniesieniu do granulocytów kwasochłonnych obserwuje się znaczne różnice morfologiczne. W identyfikacji komórek nabłonka należy zwrócić uwagę na własności fagocytarnekomórek nabłonka oraz występowanie tak zwanych nagich jąder. W pracy szczegółowo omówiono różnice istotne w analizie ilościowej i jakościowej BAL i PI w badaniach rutynowych i immunocytochemicznych.